Lusoga proverbs – OMUNHWA
Omunhwa bwe gufa oyomba no wo muliraano
Omunhwa gwe omulamu ne irogo
Omunhwa ogwa omuntu gusinga ekyasi kya embwa
Omunhwa ogwa omuntu tiguli oti gwa nte
Omunhwa omwangu gukufugisa no we ibanda
Omunhwa ti mutengu nga yebamutumye ayenda yo
Omunhwa ti mutwalo nga yebamutumye ayenda yo
Omunhwa tigutwaluma
Lusoga proverbs – OMUKAZI
Omukazi akaza ghaka; omusaadha azimba nhumba
Omukazi akunoba; atakulaalaisa
Omukazi atakwenda; na kweta omuko
Omukazi ayala nhumba
Omukazi katiko kaisonkere; ti kaighibwa mulala
Omukazi kirenge; bwo takikunha tikigonda
Omukazi kya talya kya yeta omubindobindo
Omukazi mpengere; azira maino talya
Omukazi mpirigiti; bwa atakwita maniina, akwita maika
Omukazi mpube; ni bwe kulira mu nhumba ekwiba
Omukazi ngolola; talwa kwelumya ndhala
Omukazi nkeedhe; okuumira ku luti
Omukazi omubi; nsaabira tabula amulonda
Omukazi omugumba; bwa alima alimira balya
Omukazi omugumba mbuzi ya bikunku; bwe kutula tononereza
Omukazi omulala butwalume
Omukazi omulima akuliisa ne ngabo ku kiighulo
Omukazi omulungi akuloba endhala etagwire ku kyalo; bwo tuuka ghe baighula otyama wa lya
Omukazi omulungi lusuku lwa ku ngira; buli ava yo alweyendeza
Omukazi omunafu; asalira ku isubi ekigoda
Omukazi omunafu asonkera; awula omulima naibimbi
Omukazi omunafu; kalaani wa ndhala
Omukazi omunafu to mudhaamirira; yazisa akagunda ku ngira akaalamya abatabaazi
Omukazi omunafu to mukuba; kafaadanga na ali mukuba
Omukazi omunobe taigusa iba
Omukazi omuzaire na kyamya ekika
Omukazi omuzaire tanoba bugiiririire
Omukazi omuzaire tava gho; agya kusala bireka
Omukazi we ighali mugaire mukaire; tiguwamu nsekere
Omukazi tabala kufa; abala kubayira
Omukazi takusaza mu eyokya
Omukazi takwemaza yo
Omukazi tanhooma; talwa ku geeghaatira
Omukazi wo musilaamu aghoma igulo
Lusoga proverbs – OMUKWANO
Omukwa ndala; amanhika masasula
Lusoga proverbs – OBUFUMBO
Obufumbo bunhuma nga oli wenka
Obufumbo buzito oti ibaale
Obufumbo bwe guyibwa
Obufumbo mpa bulungi buziramu buzibu bwa bwo
Obufumbo nkolo ya kira; bwo tafumba inho teya
Obufumbo nhoga ya mbooli; elamira wa mwoyo
Obufumbo nswa noonde; tebulamu kamenenuka
Obufumbo obubi bukuniera malya
Obufumbo obubi; bukusibya engonero
Obufumbo ti kya kwelolerwa; buli muntu akola bubwe
Lusoga proverbs – NDI
Ndi fa idho tiyesimbira mugaire
Ndi fa idho; ti yeterekera nsigo
Ndi fiira mu bangi; oti nte
Ndi fiira mu bangi; bamubisa mu musiri gwa bulo
Ndi gya na kinene; afa nga tagiire buko
Ndi kabuzi kalume; bwe ndya ngabana
Ndi kasubi ka kungira; ndifa muyuugaano
Ndi kukobera idho; takuganha kutenduuka
Ndi kunha idho; abita na menvu
Ndi kwogera kughoomia; talwa kulwania bantu
Ndi kwogera mazima; enkoko teyota muliro
Ndi lwagho okukwelabira; olumbe tiluleka mukaire
Ndi mu kika; owe nsibo akubula
Ndi mugezi no mukobere
Lusoga proverbs – O
Obita eghala aghalaavu; otabise kumpi aghabi
Obita mu byangu; nga azika mughalikwa we
Obitabitana oti nvu; dhikaali kumaza mutwe nga dhigiire dhituumira ku kirevu
Obufunvu magezi; takukobera kyamufunvuya
Obukulu ti bumanhi; Musoke taidhi nzige
Obulezi bwange ti busula; kwobwa ti muyigha
Obulo ti mughemba; ti babuta ku mwenge
Obutaseire inhoko; alyaku makaagha
Ogutaghuumulwa; gwaita mwene gwo
Okala ku ngulu; oti busa bwa mbogo
Okubuuza ti kwona; “Ole agiginhaire ni Kabaka?”
Okughaayira mulukone
Okule obone!
Okuli omunini; ti kukubwa lukonhogo
Okulinaana enhandha; ti kuliira
Okwaya omukulu; kukira okwaya ente enkaire
Okwelinda ti buti; ensanafu etambula eyasaamiliire
Oli mukanhu oti nkoko; emira ensanafu
Oli ne inani; nga alamusa eyeigaire
Oli ne kisa; nga ailiza omutulu emamba
Oli wa mukisa; nga aliibwa ensolo
Olulimi ti lugali
Oluseseme olulala ti luzuzuuza wa ndhagi
Omubiri ikubi; ghe bakuba gusebuka
Omugeni amaite endalo tazuba
Omugeni; ateta mutala
Omugeni; taghona lukonhogo
Omugwe nighewakamugha embooli; tiyelabira waibwe
Omukaire; agemera ku mere ye
Omukalabakalaba; akunhaga inhazala wo
Omukisa gwa mwino; ti gukutwaala ku mbuga
Omukobeku; aleka yo
Omukoloze; tafa ndhala
Omulala tamala nku ku luya
Omulalu gh’atundira nhyina; gh’ogulira
Omulalu; tabaaga mbwa
Omulamu tayenda ya mwine akube ibiri
Omumanhe ta kootakoota
Omumpi agema gh’atuka; enunga eluma itako
Omunaku kaghama; keelandiza konka
Omunhwa gw‘eitale gusigula ogwa ghansi nti tulye ebisu, ghe bituuka nga guvaagho
Omusaadha nduki; tebula kimuli kyeghunhizaaku
Omusigire amala bitono
Omusu omuzaire ti gufa
Omutamba taghemuka lulala
Omuti oguli agheeru; gughelera ni kighunga
Omuto ghaidhi; amaadhi ghe gatoonha
Omuto; asekera enaita ise
Omuvangano; gulesa bingi
Omuvangano; guliisa bingi
Omuzaire gheyeenhaanhira; nga omugumba yeetuukiire
Omuzaire tafa; yeyubula
Omuzizi azimba gutwe; nga nze mbuuza nda
Omwana; akulumya mu nvungulya
Omwana; akutyamya ki iyiga eisu
Omwavu; emamba agilya bikanto
Omwigo oguli eghala; ti gwita musota
Omwondho omutono; gukyamya enkoko ekyansuti
Omyoyo gu kuli ku mbali; oti gwa nsugunhu
Oteze ebona!
Owe ighali; agwana kigaire kya ntema yaasula nga yeetuukiire
Owe liiso; afughelera lilye
Owe ntaka; omufunga otamugayiiya
Owo lumoto; asiima nga alira
Owo muti mikyankya; nga ewomukanu maliro
Owa kasukasu; taiba mugaabe
Owa kasukasu; tayiyika malibu
Owa maani; taghuuna
Lusoga proverbs – N
Naagho naagho; naasula mu ya mwine
No muto; akuba engoma wakina
Nalya mudi na mudi; taalwa kugona nzala
Ndi mufu muyaaka; tiidhi bifa magombe
Nditwaala bingi; alifa tagiire waibwe
Nhenda twogere; obwire bukya nga twogera kilala
Nkwole; takukairiya
Nsimye bukina; obuseka buseka ne enge ku mwoyo
Nsumulula nga oghenha; ebiyuyika by’oyenda?
Lusoga proverbs – MU
Mu baana ti muba kwitira nsikasika
Mu bangi ti mubula atoma
Mu bangi to kubiramu luwa
Mu dirya ti mubula dhitaagha
Mu gaino ti muwa makaya
Mu mbafu ti mugya mulangira
Mu mbi no muva enungi
Mu mbuga ti mubula isegya
Mu mpanga ti mubula ya lusongero
Mu mwoyo gwa mwino ti mugiibwa
Mu nswa enonde ti mubula kamenenuka
Mu ziiko omuzira kyikyo toseesaamu
Lusoga proverbs – MWENE
Mwene ghaka bwa asangala no mugeni yeena asangaala
Mwene kikomo; bwa saaba ogolola mukono
Mwene kira; na lya enkolo
Mwene kiswa; na akigha obukolo
Mwene maka; taba mutono
Mwene mufu; na gema aghaghunha
Mwene mulimo; taghuuna kwota muliro
Mwene ndidhi; talwa kuloga
Lusoga proverbs – OWE
Owe ibandha bwo tamubandha akubereka
Owe ighali awula omulogo, bwe bimuwaaku aghaya
Owe ighali yebwika nga mulimu akabona
Owe iginda ni iye alya aka omutaki
Owe ikanga aghonia ebibye
Owe isala, afughelela lirye
Owe itama lye na aligerera enoga
Owe iwuba tatyama, atengeeta ati nfukira mu lyange ne giire
Owe kikye talemererwa, endhovu telemererwa masanka ga yo
Owe kinu kye, na amanha bwa akisekulamu
Owe liiso afugherera lirye
Owe mbaaga embi, akugemya mu mamba
Owe mbaaga mbi, abaagira mu babe
Owe mbi tiyemanha; nguli omugenge abita ne ibuga lye
Owe mbi yemanha, eikovu libita ne nhumba ya lyo
Owe mere ye atabula gwe aita
Owe nda awula
Owe ntumbi
Owe ndhala amalagho ivaa; tamalagho mere
Owe ndhala aziraku matu; mpoigole aghuuna nkyo ati kabiri ndize
Owe nfeete bwo tamughemukira, tighebwika
Owe nkangu asitula ebitasitulika
Owe nkina embi akinira mu babe
Owe nkula ye mwa alya, omuswezi alya mu nhago
Owe nkwe mpirigiti, bwe etakwita maniina ekwita maika
Owe nsala mbi, asalira mu mbuga ye
Owe nsona afa mugugha
Owe ntaka akunama mirundi ebiri
Owe ntaka omufunga otamugayiiya
Owe ntono ayaya didhe, ebisige tibyegaita na nviiri
Owe nvumula mbi, akoma ku kavundhansiko
Owe yiga akonia lilye