Author: aznimi

Lusoga proverbs – OMUKWANO

Omukwano guva mu ngira gwatuuka eka
Omukwano butiko; bwo noga tosinhira
Omukwano butiko; onoga nga bukaali buto
Omukwano gubaita oti no lwendo ne nsugha
Omukwano gufa; owomulilaano atakukyaaye
Omukwano guva mu ngabo
Omukwano kyayi kya mpiso, bwe kitasoobaku tikitunga
Omukwano lukololo; tilwegisa
Omukwano masavu; ogalya nga gakaayokya
Omukwano mubiri; aghakusiigha gho yaga
Omukwano nsuwa; ogema nga weegendereza
Omukwano ogutafa gumala eiva
Omukwano ogwa eira ti gukusibya mugaire mulala
Omukwano omutono gukwegayiriza akugherekera oti, ‘ntuusaku ghale’

Lusoga proverbs – OMUKWANO

Omukwa ndala; amanhika masasula

Lusoga proverbs – OMUNHWA

Omunhwa bwe gufa oyomba no wo muliraano
Omunhwa gwe omulamu ne irogo
Omunhwa ogwa omuntu gusinga ekyasi kya embwa
Omunhwa ogwa omuntu tiguli oti gwa nte
Omunhwa omwangu gukufugisa no we ibanda
Omunhwa ti mutengu nga yebamutumye ayenda yo
Omunhwa ti mutwalo nga yebamutumye ayenda yo
Omunhwa tigutwaluma

Lusoga proverbs – OMULAMU

Omulamu aghaana kya mwine
Omulamu akuseka lubaale atakusese
Omulamu akutala lubaale atakutaze
Omulamu atyama ku kikye yayanga ekya mwine
Omulamu bigogo bighoolere, ti byekwekekamu
Omulamu mamba ya munie, efunduka mania
Omulamu mpiima, eketera luyi na luyi
Omulamu nswa noonde, tebulamu kamenhenhuka
Omulamu takwemaza yo
Omulamu tawaamu ‘ontoire aghazibu’
Omulamu ta yenda ya mwine ekube ibiri

Lusoga proverbs – K

Kabwidhibwidhi; nomwana wo mulogo
Kaighulo ka lumbe; kanona kainaako
Kange; kakira kaife
Katono; kalya bagwaine
Keezala; keekombelera
Kiti kyamuwogo; gho kisuula ghe kimelera
Kolya enkyo; kogwa nako
Ku maiso; ti kusitwa
Kusindika asutaime
Kuzanha na akwenda
Kwisa kilala oti nseete
Kyakulaga; ne kikwita
Kye walima; kifaanana kye wazaala
Kyeyendere oti ibwa lya ndhola

Lusoga proverbs – O

Obita eghala aghalaavu; otabise kumpi aghabi
Obita mu byangu; nga azika mughalikwa we
Obitabitana oti nvu; dhikaali kumaza mutwe nga dhigiire dhituumira ku kirevu
Obufunvu magezi; takukobera kyamufunvuya
Obukulu ti bumanhi; Musoke taidhi nzige
Obulezi bwange ti busula; kwobwa ti muyigha
Obulo ti mughemba; ti babuta ku mwenge
Obutaseire inhoko; alyaku makaagha
Ogutaghuumulwa; gwaita mwene gwo
Okala ku ngulu; oti busa bwa mbogo
Okubuuza ti kwona; “Ole agiginhaire ni Kabaka?”
Okughaayira mulukone
Okule obone!
Okuli omunini; ti kukubwa lukonhogo
Okulinaana enhandha; ti kuliira
Okwaya omukulu; kukira okwaya ente enkaire
Okwelinda ti buti; ensanafu etambula eyasaamiliire
Oli mukanhu oti nkoko; emira ensanafu
Oli ne inani; nga alamusa eyeigaire
Oli ne kisa; nga ailiza omutulu emamba
Oli wa mukisa; nga aliibwa ensolo
Olulimi ti lugali
Oluseseme olulala ti luzuzuuza wa ndhagi
Omubiri ikubi; ghe bakuba gusebuka
Omugeni amaite endalo tazuba
Omugeni; ateta mutala
Omugeni; taghona lukonhogo
Omugwe nighewakamugha embooli; tiyelabira waibwe
Omukaire; agemera ku mere ye
Omukalabakalaba; akunhaga inhazala wo
Omukisa gwa mwino; ti gukutwaala ku mbuga
Omukobeku; aleka yo
Omukoloze; tafa ndhala
Omulala tamala nku ku luya
Omulalu gh’atundira nhyina; gh’ogulira
Omulalu; tabaaga mbwa
Omulamu tayenda ya mwine akube ibiri
Omumanhe ta kootakoota
Omumpi agema gh’atuka; enunga eluma itako
Omunaku kaghama; keelandiza konka
Omunhwa gw‘eitale gusigula ogwa ghansi nti tulye ebisu, ghe bituuka nga guvaagho
Omusaadha nduki; tebula kimuli kyeghunhizaaku
Omusigire amala bitono
Omusu omuzaire ti gufa
Omutamba taghemuka lulala
Omuti oguli agheeru; gughelera ni kighunga
Omuto ghaidhi; amaadhi ghe gatoonha
Omuto; asekera enaita ise
Omuvangano; gulesa bingi
Omuvangano; guliisa bingi
Omuzaire gheyeenhaanhira; nga omugumba yeetuukiire
Omuzaire tafa; yeyubula
Omuzizi azimba gutwe; nga nze mbuuza nda
Omwana; akulumya mu nvungulya
Omwana; akutyamya ki iyiga eisu
Omwavu; emamba agilya bikanto
Omwigo oguli eghala; ti gwita musota
Omwondho omutono; gukyamya enkoko ekyansuti
Omyoyo gu kuli ku mbali; oti gwa nsugunhu
Oteze ebona!
Owe ighali; agwana kigaire kya ntema yaasula nga yeetuukiire
Owe liiso; afughelera lilye
Owe ntaka; omufunga otamugayiiya
Owo lumoto; asiima nga alira
Owo muti mikyankya; nga ewomukanu maliro
Owa kasukasu; taiba mugaabe
Owa kasukasu; tayiyika malibu
Owa maani; taghuuna

Lusoga proverbs – OMUKAZI

Omukazi akaza ghaka; omusaadha azimba nhumba
Omukazi akunoba; atakulaalaisa
Omukazi atakwenda; na kweta omuko
Omukazi ayala nhumba
Omukazi katiko kaisonkere; ti kaighibwa mulala
Omukazi kirenge; bwo takikunha tikigonda
Omukazi kya talya kya yeta omubindobindo
Omukazi mpengere; azira maino talya
Omukazi mpirigiti; bwa atakwita maniina, akwita maika
Omukazi mpube; ni bwe kulira mu nhumba ekwiba
Omukazi ngolola; talwa kwelumya ndhala
Omukazi nkeedhe; okuumira ku luti
Omukazi omubi; nsaabira tabula amulonda
Omukazi omugumba; bwa alima alimira balya
Omukazi omugumba mbuzi ya bikunku; bwe kutula tononereza
Omukazi omulala butwalume
Omukazi omulima akuliisa ne ngabo ku kiighulo
Omukazi omulungi akuloba endhala etagwire ku kyalo; bwo tuuka ghe baighula otyama wa lya
Omukazi omulungi lusuku lwa ku ngira; buli ava yo alweyendeza
Omukazi omunafu; asalira ku isubi ekigoda
Omukazi omunafu asonkera; awula omulima naibimbi
Omukazi omunafu; kalaani wa ndhala
Omukazi omunafu to mudhaamirira; yazisa akagunda ku ngira akaalamya abatabaazi
Omukazi omunafu to mukuba; kafaadanga na ali mukuba
Omukazi omunobe taigusa iba
Omukazi omuzaire na kyamya ekika
Omukazi omuzaire tanoba bugiiririire
Omukazi omuzaire tava gho; agya kusala bireka
Omukazi we ighali mugaire mukaire; tiguwamu nsekere
Omukazi tabala kufa; abala kubayira
Omukazi takusaza mu eyokya
Omukazi takwemaza yo
Omukazi tanhooma; talwa ku geeghaatira
Omukazi wo musilaamu aghoma igulo

Lusoga proverbs – OMUSAADHA

Omusaadha ikere; liva lyonka mu bwina
Omusaadha lusala; lutembetwa bangi
Omusaadha mpiso; tiyesiilwaku
Omusaadha omwavu nkono; etona mere
Omusaadha ya agya ya ayagaana baine

Lusoga proverbs – NDI

Ndi fa idho tiyesimbira mugaire
Ndi fa idho; ti yeterekera nsigo
Ndi fiira mu bangi; oti nte
Ndi fiira mu bangi; bamubisa mu musiri gwa bulo
Ndi gya na kinene; afa nga tagiire buko
Ndi kabuzi kalume; bwe ndya ngabana
Ndi kasubi ka kungira; ndifa muyuugaano
Ndi kukobera idho; takuganha kutenduuka
Ndi kunha idho; abita na menvu
Ndi kwogera kughoomia; talwa kulwania bantu
Ndi kwogera mazima; enkoko teyota muliro
Ndi lwagho okukwelabira; olumbe tiluleka mukaire
Ndi mu kika; owe nsibo akubula
Ndi mugezi no mukobere

Lusoga proverbs – OMUTO

Omuto akuba engoma omukulu yakina
Omuto akulira ku miigo
Omuto anaabye mu ngalo alya na abakulu
Omuto bwa anala embuga, agyeta lulaalo
Omuto eyabonaku awula omukulu atabonangaku
Omuto mbuzi, eyayibwa wa munhwa
Omuto no mwangu wo kutuma; lubaale atuma mpegho
Omuto ye aidhi amaadhi ye gagwa